Kültür ve edebiyat tarihi alanında yaptığı çalışmalarla tanınan Prof. Dr. İsmail E. Erünsal kaleme aldığı İslâm Dünyasında Kitap, Kütüphâne ve Verrâklar adlı bu eserle, Orta Çağ İslâm dünyasında “kitab”ın tarihine yolculuk yapmamızı sağlıyor.

İslâm kültürünün en önemli halkalarından birini oluşturan yazma kitap dünyasını her safhasıyla tanımamızı sağlayacak olan bu eser, kitabın ortaya çıkması için gerekli kâğıt, kamış, mürekkep gibi maddi şartların yanı sıra kitabın telif süreçlerindeki temel basamakları da dönemin kaynaklarından alınan birbirinden çarpıcı anekdotlarla anlatıyor.

Kitap aynı zamanda, medrese derslerinde ya da camilerdeki halkalarda okutulan eserlerin mukabele, semâ‘, kıraât gibi nihai hallerini alma süreçlerinin yanı sıra imlâ, icâzet, münâvele, vicâde, mükâtebe gibi teknik terimlerle birlikte tenkidli metin neşrinin inceliklerini de öğrenmemizi sağlıyor. Kitap üretim süreçlerinin yürütücüsü olan hoca-talebe, müellif-müstemlî, verrâk-müstensih gibi bu dünyanın gizemli figürlerini görünür kılıyor. Kitapların üzerindeki vakıf, temellük, ferağ ve istinsah kayıtları üzerinden kitaplara dair bilinmeyen bir dünyada nasıl yolculuk yapılabileceğinin anahtarlarını sunuyor. İlmin merkezi olmaları hasebiyle kütüphaneler, medreseler ve kitap çarşıları sayesinde yazma kitaplara ev sahipliği yapan Şam, Kahire, Bağdat, Buhara, Semerkant, Kûfe, Bursa ve Mekke gibi İslâm coğrafyasının merkezlerini hatırlatıyor…

Elinizdeki kitabın Orta Çağ İslam Dünyasında Kitap ve Kütüphane isimli daha önceki baskılarında ele alınan bu meseleler, kaynakların yeniden değerlendirilmesi ve yeni araştırmalar neticesinde ilave edilen bölümlerle geliştirilmiş, bu durum ise eserin muhtevasını yansıtan yeni bir isimlendirmeye muhtaç olduğunu göstermiştir. Bu nedenle İslâm Dünyasında Kitap, Kütüphâne ve Verrâklar ismiyle yeni bir edisyon olarak okurlara sunulan bu eserin, daha önceki baskılarda olduğu gibi orijinal tespit ve bulgularıyla alanındaki yeni çalışmalara rehberlik edeceği ve kitap tarihi çalışmalarında kült bir eser olarak yer edineceği şüphesizdir.

İsmail Erünsal, kitap tarihi denildiğinde akla gelen ilk isimlerden biri. Arşivde uzun süren çalışmalar sonucu oluşturduğu İslâm Dünyasında Kitap, Kütüphâne ve Verrâklar kitabı, "kitap"ın tarihini derli toplu anlatan; şimdiye kadar dünyada çıkan tüm literatür, ayrıca yine Osmanlı'ya ait 1000 yazma eser değerlendirilerek yazılmış en önemli çalışma.

İslâm dünyasında kitabın oluşum sürecindeki rivâyet, kitâbet, tedvîn ve tasnif gibi dönemler konusunda, Batı’da XIX. asrın sonlarında başlayan ve halen sürmekte olan çalışmalara, bugüne kadar Fuat Sezgin hoca dışında hiçbir Türk âlimi bir katkıda bulunamamıştır.

Kitap tarihi, kütüphanecilik ve kültür tarihi çalışmaları açısından Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli akademisyenlerden biri olan İsmail Erünsal tarafından meslek hayatının neredeyse tamamı boyunca devam eden uzun soluklu bir çalışmanın nihayete ermiş halidir. Kitabın ve kütüphanenin İslâm dünyasındaki bilinmeyen tarihini yerli/yabancı literatürdeki tüm kitaplar ve orijinal belgelere dayalı olarak ele alan bu çalışmayla İslâm dünyasının kültür haritası çizilmiştir.