Gerçekten de Türkler İslam dinine zarar verdikleri için mi, Arapları Türkleştirmek istedikleri için mi, Arapları hakir gördükleri için mi, Araplara zulüm ettikleri için mi, Arapların mallarını yağmaladıkları için mi, Araplar ayaklanmışlardı?

 

Taha Niyazi Karaca, Türklere Veda: Araplar Neden ve Nasıl İsyan Ettiler? adını verdiği bu çalışmasında ortodoks tarih yazıcılığının anakronik bilgi tekrarlarına işaret ederek Arapların Osmanlı İmparatorluğu’na neden ve nasıl isyan ettiklerini tarihsel süreç bağlamında analiz ediyor. Karaca, uzun yıllar mümkün olduğunca farklı kaynakları ve görüşleri toplayıp hazırladığı bu eserde, özellikle mevcut tarih yazımındaki eksiklikleri ve yanlış değerlendirmeleri gidermek için İngiliz raporlarını da kullanıyor. Okuyucunun 1916 Arap İsyanı’nı tarihsel ve kuramsal zemine oturtabilmesi için milliyetçilik, Arap milliyetçiliği ve isyanın nedenleriyle ilgili farklı görüşleri özetliyor. Bunu yapmaktaki amacı Türkiye’deki tarih yazıcılığında “kabul görmüş görüş” gerekçesiyle tarihsel tutarlılığı olmayan iddiaların okuyucuya empoze edilmesidir. Okuyucunun isyanla ilgili farklı görüşler ve iddialar olduğunu bilmesini istiyor. Ayrıca Arap milliyetçiliği düşüncesinin meşrutiyet öncesi ve sonrasıyla sürekliliği olan bir hareket olduğunu ortaya koymaya çalışıyor. 

Okur bu eseri okuduktan sonra günümüzdeki olaylarla ilgili bazı sonuçlar da çıkaracaktır. Örneğin Ürdün, Lübnan, Kuveyt ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin neden İngiltere ve Amerika’ya bu kadar bağımlı olduklarını daha iyi kavrayacak, bu satırların yazıldığı günlerde hayatını kaybeden İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth için Ürdün’ün yedi, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Kuveyt’in üç günlük yas ilan etmelerini şaşkınlıkla karşılamayacaktır.