Lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü’nde tamamladıktan sonra Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölümü’nde yüksek lisans ve Strasbourg Üniversitesi Türkoloji Bölümü’nde doktora yaptı. Doçentlik ve Profesörlük görevlerini Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölümü’nde ifa eden Ocak, hâlen TOBB ETÜ Tarih Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Yazar özellikle heterodoks İslâm’a dair çalışmaları ile tanınıyor. Ocak’ın 1980’lerden bu yana yayımlanan eserleri arasında; Babailer İsyanı, Bektaşi Menakıbnamelerinde İslâm Öncesi İnanç Motifleri, İslam Türk İnançlarında Hızır yahut Hızır İlyas Kültü, Osmanlı İmparatorluğu’nda Marjinal Sufilik: Kalenderiler, Kültür Kaynağı olarak Evliye Menakıbnameleri, Türk Folklorunda Zındıklar ve Mülhidler, Türkler, Türkiye ve İslâm ve Alevî ve Bektaşî İnançlarının İslâm öncesi Temelleri adlı eserler bulunuyor.