İnsanı ve toplumu kültür ortamından, tarihsel varoluşundan bağımsız olarak ele almak mümkün değildir. Tarihçinin rolü geçmişle övünmek, böbürlenmek veya geçmişte yaşamak değil günü anlamak ve toplumların kendilerine çekidüzen vermelerini sağlamak için tarihsel bilgiyi toplumun hizmetine sunmaktır. Tarihçi düşünce ürünü eserler ortaya çıkarmakla entelektüel iş üretir. Tarihçi güncel sorunları çözmek için bilgi üretmez, ama ürettiği bilgi sorunların kaynağının anlaşılmasını sağlar. 

Taha Niyazi Karaca, kaleme aldığı bu eseriyle tarihçilikle ilgilenenlere, bu mesleğin esaslarını anlatarak tarih yolunda ilk adımlarını nasıl atmaları gerektiğini gösteriyor. Bir tarihçinin, mesleğini yaparken nelere dikkat etmesi gerektiğini, hangi kurallarla sınırlandırıldığını, alet çantasında nelerin bulunduğunu teker teker anlatıyor. Tarihçiliğin geçmişi ve günümüzdeki halini ortaya koyduktan sonra tarihçinin başvurduğu araştırma yöntemlerinin ve uymak zorunda olduğu etik kurallarının altını çiziyor. Kısacası, Taha Niyazi Karaca, bu çalışmasında “Nasıl tarihçi olunur?” sorusunu cevaplıyor.

Taha Niyazi Karaca'nın kaleme aldığı bu eser, herkesin kendisini tarihçi olarak görüp ahkam kestiği bir ortamda aslında tarihin ne olduğunu, neyle, nasıl uğraştığını, tarih biliminin metodolojisini, kaynaklarını, araştırma yöntemlerini, neyin intihal olup neyin olmadığını bütün ayrıntılarıyla ortaya koyan çok önemli bir tarih yazımı kitabı. Türkiye'deki üniversitelerde eğitim gören bütün tarih öğrencilerinin başucu kitabı olmayı hak eden bir içeriğe sahip bir eser. Tarih biliminin tarihsel süreçte geçirdiği değişimlerden başlayarak günümüzde hangi kaynakların kullanılmakta olduğuna kadar öğrencilere ve araştırmacılara yol gösteren kıymetli bir el kitabı.

Tarihçinin rolü dünle bugün arasında kıyaslamalar yaparak güncelin daha iyi ve güzel olmasına katkı sağlamaktır.

Türkiye'nin en önde gelen tarih bölümlerinde genellikle yabancılar tarafından kaleme alınan metodoloji kitapları okutulur. Bunların dışında kalan bölümlerde ise 1970'lerde ve 1980'lerde kaleme alınmış eserler hala okutulmaya devam etmektedir. Taha Niyazi Karaca'nın kaleme aldığı bu eser, hem Batı'da kaleme alınmış eserleri iyi bir değerlendirme süzgecinden geçirerek damıtıyor hem de tarih biliminin son 20 yılda yaşadığı değişimleri de ortaya koyarak günümüz trendlerini okuyucularına aktarıyor. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte tarih araştırmalarında yaşanan kolaylıklar konusunda da tarihçi adaylarına yol gösteriyor. Bu eser, yerli ve yabancı metodoloji kitaplarının ayrı ayrı ortaya koymaya çalıştıkları bilgi yumağını bir bütün halinde okuyucularına özgün bir şekilde sunuyor.