Henüz bir Zabit Namzeti (Subay Adayı) talebesi olarak Birinci Dünya Savaşı'na katılmak zorunda kalan Mehmet Fuad Tokad, Kafkas cephesinde (Erzurum) çarpışırken Rus birliklerine esir düşer. Diğer Osmanlı Devleti esirleri ile beraber Nijniy Novgorod Oblastına dahil olan Vetluga şehrine getirilir ve yaklaşık 3 yıllık bir esaret yaşar. Bu arada yaşadıklarını, dostluklarını, ihtilaflarını, gözlemlerini ve sair hissiyatını, yakalanma endişesiyle bir kibrit kutusu içine sığdırdığı ve iki cilt tutan notlarında gün be gün kaydeder. Bu hatırat, Türk askerlerinin Rusya topraklarındaki esaret hayatlarını, kendisi de esir düşmüş genç bir subay adayının kendi gözlemleri ile okuyucuya bire bir nakletmesi, bir döneme tanıklık edilmesini sağlayan tarihi bir vesika niteliğinde.

Yine bu seneyi de ikinci defa olarak esaretten bin türlü düşünceler arasında geçiriyoruz. Bir taraftan Ruslar Erzincan'ı geçmiş, İngilizler Bağdat'a yaklaşmış; diğer taraflarda ailelerimizden bir haber yok. Esaretin günden güne verdiği ızdırabı da artmakta...

1915 yılında daha öğrenci iken Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Kafkas Cephesi'ne giden Fuad Tokad, Ruslara esir düştükten sonra esaret yıllarında bu eseri kaleme almıştır. Fuat Tokad Rusların elinde esir kaldığı günleri, orada yaşadıklarını ve kendisiyle birlikte tüm esaret altında bulunan esirlerin hissiyatını yazdığı bu defterleri bir kibrit kutusuna sığacak şekilde, elinde dikerek hazırlamıştır.